Efervesciencia

Rosa Ana Malvar Pintos, profesora de investigación na Misión Biolóxica de Galicia-CSIC, cóntanos cal é papel da parede celular na pescuda de millos resistentes os diferentes tipos de perforadores. Esta é unha liña de investigación que desenvolve a Unidade Asociada “Agrobioloxía medioambiental, Calidade de solos e prantas” formada pola MBG-CSIC e a Facultade de Bioloxía da Universidade de Vigo.

A tecnoloxía CRISPR de edición xenética esta revolucionando o traballo dos laboratorios de investigación de todo o mundo, pero aínda non chegou a industria. Isto é así por que está aberta unha guerra de patentes entorno a un negocio multimillonario entre a Universidade de California con Jennifer Doudna e Emmanuelle Carpentier (premio Princesa de Asturias de Investigación) e Instituto Broad do MIT liderado por Feng Zhang. Un tribunal de patentes estadounidense ven de determinar que a técnica de Zhang para aplicar CRISPR en células eucariotas é patentable e non interfire coa demanda de patente máis xenérica presentada pola Universidade de California aínda sen resolver. As espadas están no alto, e mesmo pode pasar que sexa necesario pagar licencias aos dous bandos para traballar nestas tecnoloxías nos laboratorios privados. Atentos.

Entrevista en exclusiva desde o Alén a Niccolo Fontana "Tartaglia", o Tatexo. Matemático renacentista, enxeñeiro militar e a autor prolífico. Coautor da formula da resolución das ecuación cúbicas e un home a quen lle tocou vivir unha vida intensa e chea de intrigas.

Nesta entrevista a fondo o radiofísico Manuel Viches e editor do blog de divulgación en en física médica "Desayuno con fotones" analiza o problema do sobretratamento no cribado do cancro de mama. As principais revistas de investigación en medicina teñen prestado unha atención importante a este problema. Agora cómpre que os investigadores o cuantifiquen, e que as autoridades sanitarias o tomen en consideración.

Visitamos en segredo ao astrólogo Borjus para que nos faga a nosa carta astral. Infórmanos da posición exacta dos planetas sobre o fondo fixo de estrelas o día e a hora na que nacemos. Pero cando lle preguntamos sobre o noso futuro quedámonos coa palabra na boca... Esta é a web que utilizou Borjus http://www.heavens-above.com/skychart2.aspx?lat=0&lng=0&loc=Unspecified&alt=0&tz=UCT

Carlos Martín Guevara de "Sombra Doble" preséntanos a aplicación "My Leaf" para monitorizar enfermidades raras. Moi útil para os doentes, pero tamén para os sanitarios. Mediante técnicas de análise de datos a aplicación busca usuarios que teñan os mesmos síntomas aínda que estean sen diagnosticar.

A escritura visigótica é o equivalente á tipografía Times New Roman medieval da Península Ibérica. En Galicia sobreviviu ata o século XIII como forma de resistencia e identidade cultural. A investigadora Marie Curie no King´s College de Londres Ainoa Castro é especialista en paleografía dixital. Castro contounos a fascinante historia desta escritura e todo o que os paleógrafos poden aprender pescudando nos trazos dos escribas.

Carlos Martín Guevara de Sombra Doble preséntanos a aplicación "My Leaf" para monitorizar enfermidades raras. Descubrimos a escritura visigótica da man da paleógrafa do King´s College Ainoa Castro. Unha historia fascinante dunha caligrafía que foi signo e seña da nosa terra. Borjus fainos a nosa carta astral e sabemos da visita do nóbel Erwin Neher á Coruña.

Nunha entrevista a fondo o radiofísico Manuel Viches analiza o problema do sobretratamento no cribado do cancro de mama. En "Entrevistas no alén" coñecemos a incrible vida de Niccolo Fontana "Tartaglia". A investigadora Rosa Ana Malvar (Unidade asociada MBG-CSIC UVigo “Agrobioloxía medioambiental”) cóntanos como loitar contra os perforadores do millo con variedades que incorporan unha parede celular mais consistente.

A Chave de Cristal é un espazo onde os mais pequenos xogan o xadrez e a enredos de enxeño. Enredos que con Xosé Luis Veiga lanzan as ondas nesta nova sección. Coñeces o problema do cabalo de xadrez? Sabes cantos cadros ten un taboleiro de xadrez?

O biólogo da USC Antón Barreiro emprega lampreas e peixes cebra com modelos para estudar a rexeneración das lesións de medula espinal. Barreiro vén de lanzar un proxecto de microachegas na plataforma Precipita para conseguir fondos para mercar librerías de fármacos para a súa investigación. No Hospistal Nacional de Parapléxicos de Toledo o grupo de Concepción Serrano emprega nanotecnoloxía para facer un by-pass electrónico da parte seccionada da medula.

A inicial imaxe amable da ciencia e os científicos nos inicios do cinema muta coa chegada da era nuclear. Con Martin Pawley.

Desvelamos desde onde presentounos Wicho o seu "Los nativos digitales no existen"

O biólogo da USC Antón Barreiro emprega lampreas e peixes cebra com modelos para estudar a rexeneración das lesións de medula espinal. No Hospital Nacional de Parapléxicos de Toledo o grupo de Concepción Serrano emprega nanotecnoloxía para facer un by-pass electrónico da parte seccionada da medula. Na sección de Ciencia e Cinema o Martin Pawley analiza o tratamento do nuclear nas películas de mediado o século XX. Na Chave de Cristal os mais novos invitados a Efervesciencia preséntannos o problema do cabalo. Damos a solución a #ulowicho

Os cocolitóforos son microalgas que forman parte do fitoplancto. Posúen no seu interior placas de calcita (carbonato cálcico) que facilitan a súa detección dende o espazo. Os cocolitóforos absorven dióxido de carbono (CO2) mediante a fotosíntese. Cando morren sedimentan no fondo dos océanos é os depositos de carbonato cálcico contribúen á liberación deste gas. O aumento das concentracións de dióxido de carbono na atmosfera pola queima de combustibles fósiles esta a acidificar os mares. Deste xeito, faise difícil a supervivencia de corais e outros organismos con esqueletos de carbonato cálcico. Con estas premisas os científicos pensaban que as placas de calcita do cocolitoferos irían a menos. O cal era unha boa noticia, xa que suporía este fitoplancto sería un sumidoiro de CO2. No entanto, a investigadora viguesa do Centro Nacional de Oceanografía de Southampton Débora Iglesias acaba de demostrar en Science que a maior concentración de CO2, mais grosas son as placas de calcita nestas microalgas. Isto implica

Desinfectar auga poñéndoas ao sol en botellas de plástico? Levar electricidade os puntos máis illados do planeta? Conversamos con Elvira Mazás do grupo de microorganismos patóxenos e con Ángeles Lópe Agüera do grupo de Aplicacóns Enerxéticas Sostibles da USC. Entrevista emitida o 24 de nadal de 2010

Única entrevista audiovisual que concedeu a alxebrista María Wonenburger, nai matemática da teoría de Kac-Moody . Foi emitida o 14 de xullo de 2017 no programa 39 de Efervesciencia.

Lynn Margulis é a primeira Doutora Honoris Causa pola Universidade de Vigo. Moitas das súas ideas forman parte xa dos libros de texto. Aínda que tamén defende ideas polémicas sobre o neodarwinismo que están fóra do consenso científico. Margulis é a autora da teoría da endosimbiose. Partes da célula son, en realidade, bacterias que no proceso evolutivo se asociaron tan intimamente á célula que chegaron a perder a súa individualidade. Na entrevista descubrimos que cando Margulis ve, por exemplo, unha vaca está a ver cousas nas que os demáis non caemos. Serán as vacas en realidade contedores con patas de quilos e quilos de bacterias?! Entrevista emitida o 25-3-2007 no Efervesciencia 24

Mari Lires é investigadora en didáctica das ciencias experimentais na Universidade de Vigo, e especialista en historia da ciencia, educación e xénero. Con ela conversamos sobre os modelos (e as ausencias) de científicas na aula. Entrevista emitida o 16-4-11 no programa Efervesciencia 166.

A filóloga Elisa Fernández Rei e a matemática Adela Martínez comparten despacho no Instituto da Lingua Galega da USC, e non so iso senón tamén liña de investigación sobre a entoación do galego. Entrevista emitida o 12-10-13 no Efervesciencia 257