Het Marathoninterview

Neerlandica en columniste Marita Mathijsen is een vrouwelijke hoogleraar in Nederland. Helaas maakt dat haar, tot haar grote spijt, behoorlijk bijzonder. Nederland scoort nog altijd laag als het gaat om de hoeveelheid vrouwelijk topacademici. Maar Mathijsen is dwars door het 'glazen plafond' gebroken. Als hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde deed ze vooral onderzoek naar haar geliefde 19e eeuw, ze promoveerde op de ongepubliceerde brieven van humorist Gerrit van de Linde en publiceerde in een opmerkelijke reeks interviews met prominente schrijvers uit de 19e eeuw, zoals Jacob van Lennep - waar ze binnenkort een biografie over wil schrijven -, François Haverschmidt en Willem Bilderdijk. Die gesprekken werden in 1991 gebundeld in De Geest van de Dichter, waarvoor ze de Multatuliprijs kreeg. Wat allemaal niet wil zeggen dat Mathijsen in het verleden leeft. Harry Mulisch heeft ook haar warme belangstelling, maar dat is dan ook een 19e-eeuws schrijver, aldus de neerlandica. Die liefde voor de 19e eeuw komt

Eugène Sutorius werd bekend als de advocaat die in de jaren tachtig de eerste jurisprudentie over vrijwillige euthanasie in Nederland tot stand bracht, en daarmee een maatschappelijke discussie losmaakte die tot op de dag van vandaag voortduurt. Want nu de vrijwillige euthansasie wettelijk goed geregeld is, gaat Sutorius als voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde verder, en pleit hij voor een goede regeling voor het recht op zelfdoding. Sutorius is hoogleraar strafrechtwetenschap aan de universiteit van Amsterdam en raadsheer bij het gerechtshof Arnhem. In gesprek met Rik Delhaas.

De Nederlandse Djoeke Veeninga sprak in 2007 drie uur met de Belgische Lieve Joris, die naar aanleiding van haar Congo boek in de Franse krant Libération ‘een van de beste journalisten ter wereld’ werd genoemd. Een gesprek over het leven ver weg en dichtbij. De Belgische schrijfster Lieve Joris heeft zich vanaf haar eerste boek op verschillende plekken ingegraven - het Midden Oosten, Hongarije, Afrika. Zo werkt de schrijfster: een tijdlang wortelen en goed om je heen kijken. Zo beschreef ze in haar debuut De Golf in 1986 al de door snelle economische bloei verscheurde Arabische wereld waar sommige jongeren in een behoefte aan vastigheid teruggrepen op een onbeweeglijk geloof - een thema waar de wereld nog veel van horen zou. In Het uur van de rebellen beschrijft ze de kleine geschiedenis van Assani, een Tutsi rebel, waardoor de grote geschiedenis van de oorlog in Congo en de buurlanden te begrijpen valt. Over één plek schreef ze tot aan 2007 nog niet: het Vlaanderen van haar jeugd.

Behalve als socioloog en historicus was J.A.A. van Doorn bekend als columnist. Bij NRC/Handelsblad, Trouw en HP/deTijd. Met scherpe, analytische en nuchtere blik nam hij de maatschappij onder handen. Toen hij met Heerma van Voss sprak, was hij al in de tachtig en onder behandeling tegen kanker. Maar schreef nog vlijtig verder, zoals het lijvige "Duits socialisme", waarin hij niet alleen "de triomf van het nationaal-socialisme" in de jaren '30, maar ook de ondergang van de Duitse sociaal-democratie in de krachteloze Weimar-republiek van de jaren '20 beschrijft. Een gesprek met J.A.A. van Doorn over verleden en heden, over zijn carriere en zijn persoonlijke biografie.

In maart 2008 nam Jozias van Aartsen het burgemeesterschap van 's-Gravenhage op zich. In deze functie houdt hij vrijwel elke week een belangwekkende speech. In 2006 was Jozias van Aartsen verdwenen uit de politiek, en daarna hield hij zich stil. In 2007 sprak hij eenmalig drie uur lang met Ger Jochems in de VPRO-studio. Onder andere over zijn politieke carrière tot dan toe.

Zij debuteerde met De Wetten en was het Filosoofje in Ischa Meijer’s Dikke Man. In november 2011 verscheen Logboek van een onbarmhartig jaar. Andere titels zijn: De Vriendschap, I.M., De Erfenis, Geheel de Uwe en Lucifer. In 2007 was zij, drie uur lang, gast van Wim Brands op de VPRO-Radio. Auteur van echt en onecht, van fictie en werkelijkheid. Haar laatste roman Lucifer, het geromantiseerde levensverhaal van componist Peter Schat, riep discussie op. Had de schrijfster karaktermoord gepleegd of juist de reputatie van de gepassioneerde componist in ere hersteld? Palmen zelf haalde Lucifer aan: 'Maar wat u in de war brengt, is nu juist de aard van mijn spel.' Een karakteristieke uitspraak van het Filosoofje (zoals zij genoemd werd door Ischa Meijer in de Columns van de Dikke Man): je bent wat je bent door wat je voor een ander bent. Een kind voor je ouders, een geliefde voor wie je bemint, een kunstenaar voor je publiek.

Boer, bioloog, rattenkenner, plantenkenner, schrijver, essayist en recensent Maarten 't Hart hield zich in 2006 met uiteenlopende zaken bezig. Zo sprong hij in de bres voor Lucia de B., de verpleegkundige die volgens 't Hart ten onrechte vast zat voor moord. Dan was hij lijstduwer voor de Partij van de Dieren, en kwamen er twee boeken van hem uit, 'Mozart en de anderen', essays over muziek en de historische roman 'Het Psalmenoproer'. Over zijn fascinatie voor de bijbel en dan vooral voor die dingen in de bijbel die helemaal niet kloppen of uitgesproken onaangenaam zijn en over zijn grote afkeer van orthodoxe protestanten, vooral ook in de politiek. Aukje Holtrop in gesprek met Maarten 't Hart.

Mevrouw Barend was jarenlang te zien op de televisie. Dat resulteerde in veel programma's en o. a. de Sonja Barend Award voor het beste televisie-interview. En zeen boek met de beste interviews die ooit op de Nederlandse televisie te zien waren. In 2006 ging ze met pensioen en toen werd ze langdurig op de radio geïnterviewd door Djoeke Veeninga.

Winsemius is een natuurkundige die manager is geworden. Hij houdt zich intensief bezig met twee grote problemen van onze tijd: De problemen in de oude wijken van grote steden, en op wereldschaal, het klimaatprobleem. Dit was in 2006 voor Kees van den Bosch reden voor een goed gesprek met deze onorthodoxe denker en duizendpoot.

Piet Borst wordt beschouwd als een van de meest vooraanstaande kankeronderzoekers ter wereld. De voormalig directeur van het Nederlands Kankerinstituut is in de eerste plaats onderzoeker en een erkend workaholic. Hij was in 2006 te gast bij Ger Jochems.

In 2006 sprak Chris Kijne met Bettine Vriesekoop over grote hoogtes en diepe dalen. Over tafeltennis, haar jeugd, de spartaanse trainingsopvattingen, de breuk met haar coach, de liefde van haar leven, het einde van haar sportcarrière en over een nieuwe journalistieke carrière in China.

Zaken waarin Gerard Spong optrad waren het ‘Octopus’-proces tegen ‘De Hakkelaar’, de zaak tegen voetballer Patrick Kluivert en tegen de arts die als eerste voor euthanasie werd aangeklaagd. Maar ook over Bouterse en Wilders komt hij scherp uit de hoek. In de zomer van 2006 legde hij een en ander uit aan Djoeke Veeninga.

Gerard Stigter, voor de lezende mens K. Schippers, ontving in 2006 de Libris Literatuurprijs voor zijn roman ‘ Waar was je nou’. Wim Brands sprak met hem.

Arend Jan Heerma van Voss, regelmatig interviewer in het marathoninterview, is bij zijn afscheid als radiochef zelf de ondervraagde. Zijn afscheid komt na 16 jaar functionele bemoeienis met de VPRO, als voorzitter van de vereniging en als hoofdredacteur radio. Daarvoor was hij hoofdredacteur bij het Maandblad voor geestelijke volksgezondheid en hoofdredacteur bij weekblad de Haagse Post. Drie huwelijken en wat scharrels, zo vat hij zijn carrière samen, en de scharrels zijn dan onder andere zijn gespeelde rollen voor radio en tv en de marathoninterviews. Djoeke Veeninga praat met hem over deze carrière, over de teloorgang van de VPRO in het publieke omroep bestel, over zijn liefde voor radio, taal en muziek, over verantwoordelijkheid en speelsheid en over de erfenis van de jeugd.

Herre Kingma twitterde ooit dat hij “iedereen met iedereen wil verbinden. Maar verbinden is ook verband aanleggen, dat moet wel op een schoon wondbed, dus eerst poetsen!” In 2005 sprak hij drie uur lang, en maakte schoonschip met Hans Simons op Radio1 bij de VPRO.

Prof. dr. Dorien Pessers besprak in haar aanvangsrede bij de Vrije Universiteit over de verschuiving van ‘Vadertje Staat’, de patriarchale, autoritaire, formalistische staat naar de communicatieve, faciliterende, gedogende, luisterende, responsieve en interactieve overheid als een ‘Big Mother’. En signaleerde gevaar! Reden voor A.J. Heerma van Voss om deze waarschuwing in drie uur radio nog eens door te nemen.

Wat drijft Thomas Rosenboom om zo diep de geschiedenis in te duiken en waar komt toch die fascinatie met uitwerpselen vandaan? Hij speelt graag met archaische woorden en zinsconstructies, neemt ons mee naar vroegere tijden en houdt ons geboeid zodat wij zijn boeken niet weg kunnen leggen. Rosenboom werd in 2005 door Wim Brands aan de tand gevoeld over zijn motieven. Gesprek met de auteur van de historische romans 'Gewassen vlees' en 'Publieke werken'.

In 2006 verdween Hannah Belliot uit het politieke speelveld van Amsterdam en kondigde aan dat ze zich weer met toneel zou gaan bezighouden. Het jaar ervoor was ze nog volop aan de macht in Amsterdam als wethouder van Zorg, Cultuur, Lokale media en Monumenten. Reden voor een goed gesprek met Djoeke Veeninga.

Vanuit Seoul: Drie uur lang durend gesprek met de voetbalcoach van Oranje, Zuid-Korea, PSV en nog veel meer. geiterviewd door: Jan Donkers Guus Hiddink werd, door de overwinning van PSV op Willem II in de strijd om de Nederlandse beker, in 2004 de succesvolste coach in de geschiedenis van het Nederlandse voetbal. Zijn collega-trainers waardeerden deze prestatie met de Rinus Michels Award, voor beste trainer van het seizoen, waarin hij met PSV niet alleen opnieuw de ‘dubbel’ pakte maar ook de halve finale van de Champions League haalde. Hiddink, geboren in Varsseveld in 1946, vierde zijn grootste successen als coach echter buiten onze landsgrenzen. Hij was werkzaam bij Fehnerbace, Valencia, Real Madrid (wereldbeker 1998) en Real Betis Sevilla. Maar vooral zijn prestatie als bondscoach van Zuid Korea, waarmee hij in 2002 de halve finale van het Wereldkampioenschap behaalde was sensationeel. Sindsdien wordt hij in het land als een ware halfgod vereerd.

Gesprek met Hans Boutellier, directeur van het Verwey-Jonker Instituut. Hij studeerde eind jaren zeventig af als sociaal-psycholoog aan de Vrije Universiteit op het onderwerp ‘jeugdcriminaliteit en heropvoeding’. Hij heeft zich sindsdien vrijwel onafgebroken beziggehouden met (jeugd)criminaliteit, veiligheid, publieke moraal en strafrecht. Boutellier publiceerde in 2002 het boek ‘De veiligheidsutopie; hedendaags onbehagen en verlangen rond misdaad en straf’. Sinds 2003 is hij algemeen directeur van het Verwey-Jonker Instituut te Utrecht. In 2005 sprak hij met A.J. Heerma van Voss.