Digitaal | Bnr

2023 was zonder twijfel het jaar van AI, maar ook in het kader van - vooral Europese - regelgeving gebeurde er dit jaar veel. Daarover praten Joe van Burik en Ben van der Burg in deze speciale eindejaars aflevering van BNR Digitaal. Het gesprek over de technologie die de mainstream bereikte met ChatGPT ging van nieuwsgierig naar kritisch en alles daartussenin. Het AI-nieuws leek vrijwel oneindig. Ging het niet over de taalmodellen van OpenAI, dan vloog de beurskoers van Nvidia wel de lucht in, of waarschuwde Elon Musk voor het gevaar van een technologie die hij zelf ging ontwikkelen. Waar zit nu de echte innovatie van deze 'systeemtechnologie'? En welke doorbraak hebben we dit jaar meegemaakt? Want machine learning en neurale netwerken hadden we al. Zit het hem dan in het gebruiksgemak?  Dat bespreken we met Stefan Leijnen, program lead Europa bij AiNed en Lector Artificial Intelligence aan de HU en Felienne Hermans, hoogleraar computerwetenschappen aan de VU.  Regels uit Europa2023 was ook het jaar van de re

Digitale bank bunq heeft een eigen AI-assistent gelanceerd, genaamd Finn. Daarover praten Joe van Burik en Ben van der Burg in deze aflevering met Ali Niknam, oprichter en CEO van bunq. Ook is er aandacht voor hoe Meta met Threads een koppeling maakt met decentrale platforms als Mastodon, middels ActivityPub. En we praten met de Autoriteit Persoonsgegevens over de huidige risico's van AI en andere algoritmes, zoals dat gemeld wordt in de laatste, halfjaarlijks rapportage. Finn vervangt de zoekfunctie in de bunq-app, zodat klanten onder meer hun financiële planning beter kunnen organiseren en transacties beter kunnen doorzoeken. Een mooier en socialer internet met ActivityPubNu Threads sinds kort ook in Europa werkt, voert Mark Zuckerberg de druk op bij Elon Musk en zijn platform X. Daarvoor zoekt Meta steun uit onverwachte hoek: er  wordt volop getest met ActivityPub, het open protocol waarop ook Mastodon werkt. Wat moeten we denken van deze techreus die verbinding zoekt met kleine, decentraal geregelde platf

Na een onderhandelingsmarathon van 37 uur is 'ie er eindelijk: de Europese AI-act. Europa is hiermee het eerste werelddeel dat kunstmatige intelligentie op grote schaal reguleert. Tot een akkoord komen was echter niet makkelijk. De techlobby vanuit de VS, maar zeker ook uit Europese landen, verzette zich hevig tegen enkele onderdelen van de wet. Zo waren het Frankrijk en Duitsland, elk met hun eigen AI-startups, die bang waren dat innovatie teveel aan banden werd gelegd. Gezichtsherkenning door AI was ook onderdeel van discussie tussen het Europees Parlement en de lidstaten. Alles rondom deze nieuwe wet bespreken we europarlementariër Kim van Sparrentak. Zij zat als onderhandelaar maanden lang dicht op het vuur en bereikte afgelopen vrijdag dan eindelijk een akkoord. Het recht op reparatieJe laat je smartphone vallen en het scherm is kapot. Tegenwoordig ben je, zeker met een nieuwer model, al snel een paar honderd euro verder. Dat moet veranderen, vinden regelgevers in de VS en de EU. Met wetgeving rond de 'r

Pakjesavond kwam vroeg dit jaar, want de trailer van het lang, langverwachte GTA 6 verscheen deze week. Ditmaal neemt de game je mee naar een fictieve versie van Florida, met alle gekheid die bij die Amerikaanse staat hoort. De culturele impact van GTA werd na het verschijnen van de teaser direct duidelijk, want nog nooit werd een YouTube-video in de eerste 24 uur zoveel bekeken als de eerste beelden van GTA 6. Met Joost van Dreunen, videogame-marktanalist en universitair hoofddocent aan de New York University, praten we over de impact van de grootste game ter wereld, want we kunnen gerust zeggen dat GTA dat is.  AWS doet mee in AIOok Amazon maakt, via AWS uiteraard, stappen in de wereld van AI. In de nasleep van het drama bij OpenAI kondigde AWS op hun eigen re:Invent onder meer AI-chatbot 'Slash' aan. 'Slash' is niet ontworpen om gezellig mee te kletsen, maar om de data van jouw bedrijf slim te kunnen verwerken. Hoe AWS naar de AI-revolutie kijkt, en wat hun plannen zijn, vroegen we aan Matt Wood, Vice Pre

De uitslag van de verkiezingen is niet direct goed nieuws voor de digitalisering bij de overheid en in Nederland. Welke partijen kunnen zich de komende periode écht hard gaan maken voor dit toch belangrijke onderwerp? En keert er genoeg techkennis terug in de kamer? Ook blikken we terug op de AI-kieshulp Openverkiezingen.nl. Was de monsterzege van de PVV al in de cijfers terug te zien? En hoe kan AI het belangrijke werk van kamerleden de komende vier jaar inzichtelijk maken voor het grote publiek? Dat zijn vragen voor Kees Verhoeven, oud D66-kamerlid en oprichter van Bureau Digitale Zaken, en Floris Hoogenboom, oprichter van Stichting Openverkiezingen. AWS re:InventIn de opening van deze aflevering praat Joe van Burik vanuit Las Vegas bij met Ben van der Burg, waar hij is op de conferentie van Amazon Web Services. Onder meer over nieuwe aankondigingen, evenals zijn eerste indruk van de Rivian R1S, de SUV van dit nieuwe, volledig elektrische automerk uit de VS. Games als middel tegen depressieGames kunnen onde

Het was nogal een weekend. Vrijdagavond kwam het nieuws naar buiten dat Sam Altman was ontslagen als CEO van OpenAI. In de dagen daarna ontstond er een conflict tussen Altman, het bestuur van het bedrijf, Microsoft en andere stakeholders over de toekomst van OpenAI. Inmiddels is Altman weer terug als CEO, maar dat ging niet zonder slag op stoot.  Alle in's en out's hoor je van Remy Gieling, oprichter van kennisplatform AI.nl, en Taco Potze, ceo van OpenSocial Aanbiedingsfeest Black FridayKomend weekend begint koopfestijn Black Friday weer. We weten inmiddels al even hoe bedrijven de prijzen slim aanpassen om zo de consument meer en toch niet zo heel voordelig te laten kopen. Maar hoe zit het met geraffineerdere trucs, zoals dark patterns? En kan Black Friday dan wel op een ethische manier?   We vragen het aan Chantal Schinkels, E-commerce expert en auteur van Het Koopinfuus Meer podcasts over tech? Luister dan naar Nexus, de Cryptocast, All in the Game, De Technoloog en de Tech Update.See omnystudio.com/liste

LinkedIn bereikte onlangs de mijlpaal van één miljard gebruikers. Opvallend is dat het platform, zeker in vergelijking met Facebook en X, amper last heeft van controverse. Het verdienmodel is niet gericht op zoveel mogelijk data vergaren en je hebt ook geen last van nare algoritmes. Het platform, dat sinds 2016 in handen is van Microsoft, wil nu AI gaan integreren, bijvoorbeeld om te assisteren met de zoektocht naar nieuw personeel. Hoe gaat dat in zijn werk? En wat moeten we toch aan met die typische LinkedIn-luchtfietser, die iedereen wel in zijn netwerk heeft? Dat vragen we aan Marcel Molenaar, country manager Benelux bij LinkedIn. Is digitalisering een verkiezingsthema? De verkiezingen zijn over precies een week en de belangrijkste thema's tekenen zich af. Wonen, zorg, het klimaat... Maar de digitalisering van onze samenleving is nergens te vinden. Toch staat Nederland de komende tijd voor flink wat uitdagingen, zien ook onze gasten deze week. Welke partijen vallen, ondanks die teleurstellende hoeveelhei

Het Europees verbond van privacywaakhonden, de European Data Protection Board, dwingt Meta om consent te vragen voor gepersonaliseerde advertenties. Daar was de techreus natuurlijk al op voorbereid, want inmiddels krijgen Facebook-gebruikers het verzoek om of consent te geven, of een abonnement af te sluiten van tien euro per maand. Gaat Meta ook deze ingreep overleven? En hoe ziet een toekomst eruit met een totaalverbod op gepersonaliseerde advertenties? Dat vragen we aan Marco Kloots, onafhankelijk tech-expert en oprichter van Platform 161 Een eigen taalmodel voor NederlandTNO, het NFI en SURF krijgen 13,5 miljoen euro om een eigen taalmodel op te tuigen. Dat is nogal een klus, want GPT-NL moet gaan dienen als tegenhanger van de modellen die OpenAI en Google uitbaten. Dat wil dus zeggen dat het model transparant moet zijn, de trainingsdata met toestemming vergaard moet worden en dat ook de GPU's gewoon moet worden aangekocht bij Nvidia. Gaat dat lukken, met iets meer dan tien miljoen euro? Dat vragen we aan

Het Nationaal AI Debat werd op 1 november 2023 voor het eerst gehouden tussen diverse onderzoekers, politici en andere experts, gemodereerd door presentator Joe van Burik. In deze podcast hoor je het laatste panel van drie. Centraal daarin staan de risico's en bedreigingen die kunstmatige intelligentie met zich meebrengt.  Risico's en bedreigingenWant hoeveel zorgen moeten we ons maken over de huidige risico's van kunstmatige intelligentie? Dan hebben we het natuurlijk over desinformatie, maar ook de bedreiging die AI voor onze privacy vormt. En hoe zit het met de impact op de verkiezingen? Tot slot praten we over het existentieel risico van steeds slimmer wordende kunstmatige intelligentie. Overvleugelt AI op den duur de mensheid?  In gesprek gingen Felienne Hermans, hoogleraar computerwetenschappen aan de VU,  Tim Bakker, PhD-onderzoeker Machine Learning en blogger op het gebied van X-risk,  Cynthia Liem, AI-wetenschapper en informaticus en Kees Verhoeven, oud D66-kamerlid en oprichter van Bureau Digitale Z

Het Nationaal AI Debat werd op 1 november 2023 voor het eerst gehouden tussen diverse onderzoekers, politici en andere experts, gemodereerd door presentator Joe van Burik. In deze podcast hoor je de eerste twee van drie panels. Centraal daarin staan de kansen en mogelijkheden van AI, en hoe we met deze revolutionaire technologie moeten omgaan. Kansen en mogelijkhedenHet panel over kansen en mogelijkheden stond in het teken van de positieve kant van AI. Hoe gaat het ons leven veranderen, zowel op professioneel vlak, als in de privésfeer?  Welke bedrijven leiden deze verandering? Maar hoe zorgen we er tegelijk voor innovatie die past binnen de regels en waarden die we in Europa hebben. In gesprek gingen Lisanne Brons, business lead Modern Work & Cybersecurity bij Microsoft,  Floris Hoogenboom, head of Data & AI Products bij Schiphol en Kim van Sparrentak, europarlementariër namens GroenLinks en onderhandelaar op de AI-wet. Omgang met AIIn het panel 'Omgang met AI' stond de impact van AI op de samenlevin

Wat moeten we nu aan met X? Dat is de vraag die de meeste gebruikers van het platform zichzelf nu zullen stellen. Eén jaar na de spectaculaire overname van Elon Musk slonk het personeelsbestand én het aantal gebruikers. Maar de spraakmakende miljardair heeft wel een duidelijk plan voor het voormalige Twitter: we moeten naar een everything-app! Hoe Musk dat moet aanpakken, en of dat kans van slagen heeft, vragen we aan app-ontwikkelaar Jordi Bruin.  Kiezen met behulp van AIHet is verkiezingstijd! Dus dat betekent verkiezingsprogramma's doorspitten, op digitaal beleid bijvoorbeeld. Of: gebruikmaken van één van de stemwijzers die ons nu weer om de oren vliegen. Al bevatten die doorgaans vooraf bepaalde stellingen. Maar als je liever zélf vragen en stellingen formuleert ‘aan’ politieke partijen, kan dat nu ook! Met de tool OpenVerkiezingen, die ook omarmd wordt door BNR. Hoe de tool nu werkt, en wat er op termijn allemaal mogelijk gaat zijn, vragen we aan Floris Hoogenboom, oprichter van OpenVerkiezingen en ook n

Sinds de komst van ChatGPT lijkt de hele wereld in de ban van kunstmatige intelligentie. Het is om gek van te worden. Big Tech-bedrijven waarschuwen dat de mensheid uitgeroeid kan worden door AI, terwijl zij zelf rond AI een heftige concurrentiestrijd met elkaar uitvechten. Dezelfde bedrijven zeggen namelijk ook dat AI de mensheid een glorieuze toekomst kan brengen. Beide visies slaan nergens op. Kunstmatige intelligentie is indrukwekkend, maar ook een heel stuk dommer dan jij denkt. Mijn naam is Ilyaz Nasrullah. Ik ben een informaticus met een achtergrond in data science. Ik adviseer bedrijven, onderwijs- en onderzoeksinstellingen en overheden over digitale technologie in het algemeen, en kunstmatige intelligentie in het bijzonder. In deze podcast neem ik je mee in de wereld achter het chatvenster. In zes gesprekken met zes andere experts hoor je alles wat Big Tech niet vertelt, maar jij wél moet weten over kunstmatige intelligentie. Van de werking van ChatGPT tot het wereldbeeld van de makers van AI. Hoe zi

Wij durven het wel te zeggen: ASML is het belangrijkste bedrijf van Nederland, en misschien zelfs van Europa. De chipmachinefabrikant begon als spinoff van Philips en groeide in de laatste 15 jaar uit tot een speler van wereldformaat. Hoe zijn zij daar gekomen? Welke gebeurtenissen waren cruciaal in hun geschiedenis? En hoe gaat het bedrijf nu om met de politieke spanningen tussen de VS en China. Journalist Marc Hijink deed jarenlang onderzoek naar ASML en schreef het boek Focus: De Wereld van ASML.  De toekomst op MET AMSDe buzzwords vliegen ons om de horen in de techwereld. AI, XR, VR, AR, Web3 en ga zo maar door. Al die -toch wel zeer interessante- technologieën worden gevangen in één Amsterdams festival: MET AMS. Wat is er zoal te doen op dat feestje? En wie komen er spreken? Dat vragen we aan Rik Woldring, mede-oprichter en organisator van MET AMS. De oorlog op social mediaHet conflict tussen Israël en de Palestijnse gebieden wordt niet meer alleen uitgevochten in het Midden-Oosten. Ook op social media

Microsoft neemt Activision-Blizzard over, die kogel is eindelijk door te kerk. Dat had nogal wat voeten in de aarde, want zo'n beetje iedere belangrijke Westerse toezichthouder zag problemen met de ambitieuze plannen van Microsoft. Welke concessies zijn er onderweg gedaan? En hoe gaat Microsoft Activision-Blizzard benutten om zo die bijna 69 miljard dollar terug te verdienen?  Dat vragen we aan Joost Rietveld, universitair hoofddocent aan University College Londen, gespecialiseerd in marktwerking op platforms.  De muziekindustrie maakt zich óók zorgen over AIDeze week staat Amsterdam in het teken van het Amsterdam Dance Event. Waar honderduizenden bezoekers 's nachts vooral zullen dansen, is er ook een uitgebreide conferentie gericht op de muziekindustrie. Eén van de belangrijke thema's daar is AI. Want na de nep-hit van 'Ghostwriter' en een ontelbare hoeveelheid AI-covers, lijkt deze technologie de muziekindustrie ook te hebben bereikt. Maar wat zijn nou de échte toepassingen die miljardenbusiness gaat veran

In Europa kloppen we onszelf graag op de borst voor onze vooruitstrevende tech-regelgeving. De Digital Markets Act en Digital Services Act reguleren vooral Amerikaanse bedrijven, net als de AI-Act, die nog niet van kracht is. Hoe denken ze aan de andere kant van de plas over onze regeldrift? En speelt Europa überhaupt nog een relevante rol in de techwereld? Dat vragen we aan Gary Shapiro, toplobbyist en CEO van de Consumer Technology Association, de organisator van Consumer Electronics Show (CES) die ook aanstaande januari weer wordt gehouden in Las Vegas. Op dat event presenteren ook tal van Nederlandse bedrijven zich, waarvan een groot deel deze week al geëtaleerd wordt op CES Unveiled. Google Pixel 8 daagt Apple en Samsung uitMet de Pixel 8 en Pixel 8 Pro gaat Google opnieuw de strijd aan met Samsung en Apple. Hoe wil Google het duopolie van deze twee partijen doorbreken? Eén van de wapens is AI, waarbij Google kiest om de technologie lokaal op de Pixel 8 te draaien. Dat is een primeur. Ook profileert het

Maakt ‘de spraakcomputer’ de komende jaren een comeback, met dank aan AI? ChatGPT krijgt nu immers herkenning van gesproken woord, in combinatie met beelden. En OpenAI zou zelfs in gesprek zijn met het bedrijf van legendarische oud-Apple-ontwerper Jony Ive, om ‘de iPhone van AI’ te ontwerpen. Die Meta ook graag wil maken, maar dan met brillen van Ray-Ban. Maar: gaat het scherm na decennia weer van onze mobiele telefoons verdwijnen? Terwijl, nota bene, spraakgestuurde interface ‘het’ nog steeds niet is, ondanks tal van ‘slimme assistenten’? Dat vragen we aan Jasper van Kuijk, assistent-hoogleraar ‘gebruiksgericht ontwerpen en innovatie’ aan de TU Delft. Malaise in de game-industrie?Het lijkt niet goed te gaan met de game-industrie. Grote partijen als Epic en Naughty Dog ontslaan ontwikkelaars en ook engine-maker Unity maakt rare sprongen. Stokt deze miljardenindustrie in zijn groei? En kunnen we dan ook het parallel trekken met de bredere techwereld, waar begin dit jaar nog zoveel ontslagen vielen? Joost van

Microsoft voegt AI-toepassingen toe in Windows en vrijwel al hun applicaties. Daarmee wil het bedrijf de productiviteit van hun gebruikers een flinke boost geven. Maar wat levert deze 'copilot' ons nu concreet op? En hoe zit het met de privacy, als een digitale assistent toegang heeft tot al je documenten en gegevens?  Dat vragen we aan Rob Elsinga, National Technology Officer bij Microsoft Nederland.  Smartphones moeten minder verslavend Smartphones moeten minder verslavend, omdat het onder meer grote impact heeft op de hersenontwikkeling van kinderen. Dat is een nieuw onderwerp van discussie in het Europees parlement. Een initiatiefrapport moet uiteindelijk leiden naar nieuwe regels voor de ontwikkelaars van verslavende apps.  Europarlemenatiër Kim van Sparrentak (GroenLinks) schreef het initiatiefrapport en is bij ons te gast. Amazon haakt aan in de AI-race Amazon zet een nieuwe stap in de AI-race en investeert tot 4 miljard dollar in de Amerikaanse startup Anthropic. Daarmee volgt het bedrijf onder meer

Een speciale uitzending van BNR Digitaal deze week, live vanaf AG Techfest 2023 in de Werkspoor Kathedraal in Utrecht. De beurs, georganiseerd door AG Connect, moet techprofessionals bij elkaar brengen. Met een fraaie locatie, meer dan dertig sprekers en honderden bezoekers lijkt dat aardig gelukt.  Het doel en de hoogtepunten van het evenement bespreken we met Jasper Bakker, vriend van de show en ICT-journalist bij AG Connect Europees bedrijf is rijzende ster binnen AI-hardware Universiteiten doen uitvindingen als resultaat van fundamenteel onderzoek. Bedrijven bouwen om die uitvinding dan een businessmodel. Maar de brug tussen die twee werelden is soms nog lastig te slaan. Want: een uitvinding is pas een innovatie als er ook een werkend business model wordt gevonden. Hoe pak je dat aan?   Marco van der Werf is oprichter van Bit en helpt met het bij elkaar brengen van uitvinding en businessmodel.  Een fotonische quantumcomputer Bij een quantumcomputer haal je al snel het beeld van een grote constructie vol b

Een nieuwe lijn iPhones en natuurlijk ook nieuwe Apple Watches. Dat was namelijk het grootste nieuws tijdens Apple's ‘Wonderlust’-presentatie afgelopen dinsdagavond. Maar los daarvan, was er eigenlijk niet zoveel nieuws. Is dat erg? Misschien niet, want de smartphones worden ook dit jaar weer een stukje beter. Zo zijn ze een stukje duurzamer, heeft het pro-model een 3nm-chip en maak je nog betere foto's.  Wat viel verder op? Dat vragen we aan app-ontwikkelaar Jelle Prins en Martijn de Rijk, verslaggever en BNR's Apple-adept.  Europees bedrijf is rijzende ster binnen AI-hardware We hebben het in BNR Digitaal regelmatig over AI. Zeker sinds de lancering van ChatGPT is het thema hot. Veel minder gaat het over de bedrijven die garen spinnen bij het verkopen van hardware die de berekeningen voor al die AI doet. Uiteraard is daar Nvidia, met zijn extreem sterke H100-GPU's, maar kleinere bedrijfjes veroveren inmiddels een andere markt: die van lokaal berekenen.  Bram-Ernst Verhoef is mede-oprichter van Axelera AI en

De verkiezingen komen eraan en dus formeren politieke partijen hun kijk op de belangrijkste dossiers. Uiteraard hebben we het dan over wonen, migratie of duurzaamheid. Maar ook digitalisering, en dan in het bijzonder AI, krijgt de komende tijd een plekje in de verkiezingsprogramma's. Een afvaardiging van de regering, met o.a. demissionair minister-president Rutte en demissionair staatsecrataris van Huffelen, kreeg deze week een briefing in het Catshuis over AI. Wat waren daar de belangrijkste punten? En zijn we als samenleving voldoende voorbereid op de komst van disruptieve AI? Dát vragen we met Marietje Schaake, als expert aanwezig in het Catshuis en verbonden aan de Stanford Universiteit.  Wielrennen: hard fietsen en heel veel metenHet eerste dagsucces van de Vuelta was voor Team DSM. De Nederlandse ploeg won met veel voorbereiding (en een gezonde hoeveelheid geluk) de ploegentijdrit in Barcelona. Maar hoeveel data en technologie komt er nu kijken bij een professionele wielerploeg? Dat bespreken we met Pau